تغذیه کودکان ۱۲-۶ ماهه

تغذیه کودکان ۱۲-۶ ماهه 

شیر مادر تا پایان شش ماهگی به تنهایی و بدون اضافه کردن هر نوع غذای کمکی برای رشد طبیعی شیرخوار کافی است. 

بعد از شش ماهگی نیازهای غذایی شیرخوار فقط با شیر برآورده نمی شود و باید علاوه بر شیر، غذاهای نیمه جامد را نیز برای او شروع کرد. 

 

مناسب ترین غذاها برای تغذیه تکمیلی، غذاهایی هستند که:

 مقوی و مغذی باشند.

متناسب با سن کودک تغییر کند.

 تازه و بدون آلودگی باشند و پاکیزه و بهداشتی تهیه شوند.

 مواد اولیه آن در دسترس بوده و امکان تهیه آن برای خانواده وجود داشته باشد.

 

 بهترین سن برای شروع غذاهای کمکی:

 هفته اول ماه هفتم تولد کودک، سن شروع تغذیه تکمیلی است، ولی چنانچه بین ۴ تا ۶ ماهگی با وجود تلاش والدین و کارکنان بهداشتی منحنی رشد کودک نشان دهنده رشد نامناسب کودک باشد، می توان غذای کمکی را شروع کرد.

 توصیه های کلی:

 مواد غذایی را چه از نظر مقدار و چه از نظر نوع، باید تدریجاً به رژیم غذایی شیرخوار اضافه کرد.

 از یک نوع غذای ساده شروع شود و کم کم مخلوطی از چند نوع غذا به کودک داده شود.

 غذا از مقدار کم شروع و به تدریج بر مقدار آن افزوده شود.  بین اضافه کردن مواد غذایی مختلف حدود ۵ تا ۷ روز فاصله در نظر گرفته شود.

 اولین غذایی که به کودک داده می شود، باید کمی غلیظ تر از شیر تهیه شود و سپس به تدریج غذاهای نیمه جامد و جامد داده شود.

  غذاها با قاشق و مایعات با لیوان به شیرخوار داده شود.

هنگام دادن غذاهای نیمه جامد و جامد، شیرخوار در وضعیت نشسته قرار گیرد.

 غذای شیرخوار به مقدار کم و برای یک وعده تهیه گردد. در صورت باقی ماندن غذا، می توان آن را به مدت ۲۴ ساعت در یخچال نگه داری نمود. در غیر این صورت آن را باید در فریزر گذاشت.

غذای نگه داری شده فقط به مقدار مصرف یک وعده کاملاً داغ گردد و پس از خنک کردن به کودک داده شود.

 تا یک سالگی به غذای کودک نمک اضافه نگردد ولی پس از یک سالگی کمی نمک (نمک یددار تصفیه شده) به غذای شیرخوار
می توان اضافه نمود.

 سبزی ها قبل از مصرف کاملاً شسته و بلافاصله پس از خرد کردن به غذا اضافه گردد.

مصرف حتی مقدار کمی گوشت در سوپ کودک، ارزش غذایی را افزایش می دهد، بدین منظور هر نوع گوشت مانند گوسفند، گوساله، مرغ و ماهی که در دسترس خانواده است مصرف گردد.

 در دستور تهیه بعضی از غذاها مقداری کره یا روغن مایع به هنگام طبخ و مقداری دیگر به هنگام غذا دادن به کودک اضافه شود.

در مورد کودکانی که روند رشدشان خیلی بیشتر از طبیعی است، مقدار مصرف روغن یا کره را در غذای کودک کمتر کرده و برعکس اگر کودک تأخیر رشد دارد کمی بیشتر روغن یا کره به غذای او اضافه گردد.

ترتیب دادن غذاهای کمکی به شیرخوار بسیار مهم است و باید از هفته اول ماه هفتم تولد، مرحله به مرحله غذاهای خاصی را به شیرخوار داد.

 

 

نحوه شروع و ادامه غذای کمکی:

 غلات مانند برنج بهترین ماده غذایی برای شروع تغذیه تکمیلی است زیرا هضم آن آسان است. فرنی یکی از بهترین غذاهایی است که می توان از یک بار در روز به اندازه ۱ تا ۳ قاشق مرباخوری شروع کرد و به تدریج بر مقدار آن، متناسب با اشتهای کودک افزود. 

 از هفته دوم شروع غذای کمکی می توان علاوه بر فرنی، شیر برنج (کاملاً پخته و له شده) و حریره بادام نیز به کودک داد.

 تغذیه شیرخوار با فرنی، شیر برنج و حریره بادام را می توان تا دو هفته ادامه داد.

 بسته به علاقه کودک به این نوع غذاها می توان حتی تا یکسالگی و یا بیشتر از این غذاها به عنوان یک وعده غذای کمکی به کودک داد .

 در هفته سوم مصرف انواع سبزی ها مثل سیب زمینی، هویج، جعفری، گشنیز، کدو، لوبیا سبز و ... برای تغذیه کودک شروع می شود. در این هفته علاوه بر فرنی می توان با گوشت، سبزی ها و برنج سوپ تهیه کرد.

 بهتر است سبزی ها را تک تک و به مرور به سوپ اضافه نمود.

 از هفته چهارم باید حتماً گوشت  به سوپ کودک اضافه کنید. گوشت را باید به قطعات کوچک تقسیم کرده و یا از گوشت چرخ کرده استفاده کنید توجه داشته باشید که گوشت باید کاملاً پخته و له شود.

 پوره سبزی ها مانند سیب زمینی، هویج، کدو حلوایی و نخود سبز به صورت پخته شده و نرم شده همراه با کمی روغن یا کره غذای مناسبی برای شیرخوار است.

 

از ماه هشتم زندگی علاوه بر سوپ می توانید زرده تخم مرغ را برای کودک شروع کنید، زرده باید کاملاً آب پز و سفت باشد. ابتدا باید به اندازه یک قاشق چای خوری از زرده پخته شده را در آب یا شیر له کرده و به شیرخوار بدهید.

به تدریج مقدار زرده را افزایش دهید تا در ظرف یک هفته به یک زرده کامل تخم مرغ برسد. آن گاه می توانید یک روز در میان یک زرده کامل یا هر روز نصف زرده تخم مرغ به شیرخوار بدهید.
 استفاده از سفیده تخم مرغ تا پایان یک سالگی توصیه نمی شود.

 

با افزایش سن و پذیرش بیشتر شیرخوار، سوپ  و غذاهای نرم باید تبدیل به غذاهای سفت تر شوند یعنی باید با اضافه کردن غذاهای
سفت تر و کمی قابل جویدن، عمل تکامل جویدن در شیرخوار تقویت شود.

 

اگر تدریجا" مواد غذایی سفت اضافه نشود و شیرخوار به عمل جویدن تشویق نگردد و برای مدت ها از غذاهای له شده استفاده کند، علاوه برابتلا به تأخیر رشد بعدا"در جویدن غذاهای سفت دچار مشکل خواهد شد.
 
 برای این کار می توان از حدود ۸ ماهگی تکه های نان و بیسکویت هم به دست شیرخوار داد.

 از ۸ ماهگی می توانید به غذای شیرخوار ماست تازه و شیرین نیز اضافه نمود.

 

از ۹ ماهگی می توانید در تهیه سوپ شیرخوار از حبوبات استفاده نمایید. می توانید از انواع حبوبات خیس شده و پوست کنده که کاملاً پخته و نرم باشد، مانند عدس، ماش، لوبیا و یا حبوبات جوانه زده استفاده کنید.

حبوبات منبع خوبی برای تأمین پروتئین و املاح هستند و همراه با غلات و شیرمادر غذای کاملی را تشکیل می دهند.

 

 

 آب میوه طبیعی آخرین ماده غذایی است که به برنامه غذایی کودک در سال اول اضافه می شود و حاوی ویتامین و املاح معدنی است. 

 آب میوه را باید در ابتدا به صورت رقیق شده و از یک قاشق مرباخوری در روز شروع و تدریجاً به مقدار آن افزود. بهتر است مدت ۷-۵ روز فقط از یک نوع آب میوه استفاده شود تا اگر ناسازگاری و یا حساسیتی برای شیرخوار به وجود آمد، شناخته شود.

 

مصرف توت فرنگی، گیلاس و آلبالو، کیوی، خربزه و اسفناج، سفیده تخم مرغ و شیر گاو به دلیل ایجاد حساسیت و همچنین مصرف عسل در سال اول زندگی به دلیل احتمال آلودگی با کلستریدیوم بوتولینوم توصیه نمی شود.